Pyrus communis
Czy wiecie, że......udomowienie, uprawy i hodowla grusz sięgają tysięcy lat p.n.e...
W
znaleziskach archeologicznych szczątki ich spotyka się dużo rzadziej niż resztki jabłek, jednakże w Niemczech i Szwajcarii znaleziono owoce gruszy rozmiarów 23 x 23 mm, przecięte na pół, prawdopodobnie do suszenia. Określone zostały jako Pirus achras - gatunek bardzo zbliżony do dzisiejszych "ulęgałek". Nieco większe owoce pochodzą z okresów późniejszych. Można wywnioskować, iż już wtedy zbierano i suszono gruszki i odtąd też zapewne zaczęła się selekcja. Gruszki znane były prawdopodobnie w starożytnym Egipcie i Asyrii. Na pewno znane były w dawnej Helladzie i bardzo cenione. Był to ważny ośrodek hodowli i upraw grusz.
Smak to nie wszystko!
Wartość owoców gruszy jest oceniana na podstawie ich przydatności, jako owoców deserowych, stołowych czy przerobowych. Gruszki, podobnie jak większość owoców u nas uprawianych, mają niewielką wartość kaloryczną, natomiast dużą wartość smakową i dietetyczną, ze względu na zawartość soli mineralnych, witamin, kwasów, cukrów oraz pektyn. Zawartość poszczególnych składników może wahać się, w zależności od rejonu uprawy, roku oraz odmiany. Zawartość wody wynosi najczęściej 80-85%, cukrów 6,5-13% i więcej. Z cukrów najwięcej w tych owocach jest fruktozy, następnie glukozy. Kwasów organicznych gruszki mają mniej niż jabłka (0,1-0,6%), głównie kwasy: jabłkowy i cytrynowy. Składników mineralnych znajduje się w gruszkach około 0,3%. Ponad 50% tej zawartości stanowi potas, następnie fosfor, sód, magnez, wapń, żelazo oraz ślady innych pierwiastków. Gruszki mają niewiele kwasu askorbinowego (3-17 mg%) oraz protopektyn (1%). Najbardziej cenne są te odmiany, które oprócz swych wysokich wartości smakowych mogą być użyte na przetwory. Taką uniwersalną odmianą jest odmiana wybitnie deserowa i przerobowa. Grusze uprawiamy głównie dla ich smacznych owoców, mniej zwracamy uwagę na jakość zrobionych z nich przetworów. Na kompoty nie zawsze użytkowane są gruszki Bonkreta Williamsa, ale także gruszki odmiany Faworytka czy Konferencja. Przetwory zrobione z tych odmian nie są tak wykwintne, jak z Bonkrety Williamsa. Do odmian gruszek o średniej wartości smakowej, tak zwanych gruszek stołowych można by zaliczyć Lipcówkę Kolorową. Owoce tej odmiany nie są tak masłowate i soczyste, jak odmiany gruszek wybitnie deserowych. Pora dojrzewania gruszek stanowi element rozpoznawczy i użytkowy owoców. Odmiany letnie dojrzałość spożywczą osiągają w kilka dni po zbiorze, jesienne najczęściej kilkanaście, a zimowe - kilka tygodni. Do dłuższego przechowywania najbardziej nadają się owoce odmian późnojesiennych (Konferencja) lub zimowych (Paryżanka). Mogą być one trzymane w temperaturze około zera stopni przez 5-6 miesięcy. Stopień wytrzymałości grusz na mróz jest ważną cechą w uprawie. Grusze odznaczają się na ogół mniejszą wytrzymałością na mróz niż jabłonie i dlatego sadzenie ich na stanowiskach nizinnych, gdzie panuje nie sprzyjający mikroklimat lub klimat lokalny jest dużym ryzykiem.
Wiele odmian grusz wykazuje odporność na parcha gruszy (Konferencja, Komisówka, Lipcówka)
dlatego przede wszystkim te odmiany powinny znaleźć się na działce.
Odmiany wrażliwe na tę chorobę; (Lukasówka, Dobra Ludwika, Kongresówka, Salisbury)
mimo swych zalet nie są obecnie polecane do uprawy amatorskiej.