L
istopad to taki miesiąc, kiedy na prace w ogrodzie nie poświęcamy już wiele czasu. Zazwyczaj są to prace porządkowe. Tym czynnościom należy poświęcić dużo uwagi. A im więcej prac porządkowych wykonamy jesienią (a czasem w trakcie ciepłej zimy), tym mniej zostanie do zrobienia wiosną. A marzec, kwiecień, maj to i tak pora, kiedy jesteśmy bardzo zajęci w ogrodzie.

Na czym się skupić?
Przede wszystkim porządki, przygotowanie roślin do zimy i należy:

• Wykonać zabezpieczenie niektórych przed mrozem:
• Wygrabić liście i wykorzystać je jako ściółkę lub przeznaczyć na kompost
• Usunąć rośliny jednoroczne, przekopać fragmenty rabat po kwiatach i ziołach jednorocznych
• podlewamy rośliny zimozielone (iglaste, różaneczniki, bukszpan, ostrokrzewy) przed nastaniem mrozów, co zabezpieczy je przed tzw. suszą fizjologiczną
• formy kolumnowe i kuliste iglaków dobrze jest obwiązać sznurkiem, aby ich gałęzie nie rozchylały się (ewentualnie nie obłamywały) pod ciężarem śniegu
• rośliny liściaste zimozielone (m.in. różaneczniki, azalie japońskie), ale również budleje, hortensje, zabezpieczamy przed mrozem - choiną, tekturą falistą, włókniną
• rośliny płytko korzeniące się - np. różaneczniki, magnolie - obsypujemy warstwą kory, trocin, liści
• wrzosy, wrzośce, wrażliwe na mróz zioła, (byliny lawenda, szałwia) przykrywamy gałęziami świerka lub jodły (równie dobrze mogą to być gałęzie żywotnika, pozostałe po cięciu formującym)
• przygotowujemy glebę do wiosennego sadzenia - rozrzucamy obornik, ewentualnie nawozy fosforowo - potasowe i głęboko przekopujemy.
• Możliwe, że konieczne jest wapnowanie, co odkwasi glebę i poprawi jej strukturę.
• planujemy kolejne nasadzenia (sadzenie nowych roślin), przesadzanie rosnących, dosiewanie roślin jednorocznych z tzw. gołym korzeniem.
• Póki ziemia jest nie zamarznięta możemy jeszcze sadzić rośliny

A gdy spadnie śnieg to pozostaje nam:

• dokarmianie ptaków
• cieszenie się ogrodem - bo i zimą może być atrakcyjny (kolorowe pędy derenia, owoce róż, aronii, owocostany surmii)

J
ak sama nazwa wskazuje, jest to po prostu "era" wrzosów. Teraz wyglądają najpiękniej, w ciepłym, niemal jesiennym słońcu. Większość odmian jest w pełni kwitnienia. Pięknie wyglądają różnobarwne wrzosowiska; niemniej już nawet kilkanaście sztuk na rabacie lub w skrzynkach na parapecie, czy na tarasie stworzy niepowtarzalny efekt

• Wrzesień to idealna pora na sadzenie wrzosów.. Aby dobrze się czuły w ogrodzie należy przygotować im odpowiednie stanowisko; słoneczne miejsce, podłoże kwaśne, ubogie, torfowo-piaszczyste.
• Wrzesień to również idealna pora na sadzenie roślin ozdobnych. Te uprawiane w pojemnikach można sadzić przez cały sezon wegetacyjny, natomiast od września iglaste uprawiane w gruncie. Wykopane z odpowiednią bryłą korzeniową i wsadzone w ogrodzie zdążą się jeszcze zakorzenić przed zimą. Przy sadzeniu roślin należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu dołków. Należy je wypełnić torfem lub ziemią ogrodniczą zależnie od sadzonych gatunków), obficie podlać, a w upalne dni nie zapominać o odpowiedniej wilgotności.
• Jest to również czas sadzenia roślin cebulowych kwitnących wiosną, które będą cieszyć oko już od lutego - marca, gdy tylko zejdą śniegi; przebiśniegów, krokusów, narcyzów, tulipanów i szafirków.
• Pamiętajmy też o bylinach, szczególnie tych kwitnących wiosną, wczesnym latem. Teraz można je sadzić (lub dzielić, przesadzać).
• Trawnik nadal kosimy, usuwamy chwasty. Jest to jeszcze bardzo dobry okres na założenie nowego. Pogoda sprzyja, nie ma już uciążliwych upałów, jest więcej wilgoci, a przez to idealne warunki do skiełkowania nasion. I zdąży się jeszcze skosić siewki przed zimą.
• Można teraz przycinać iglaste żywopłoty (lub poczekać do marca, kwietnia).
• Pod koniec miesiąca zbieramy owoce do spiżarni. (Jesienne i zimowe odmiany jabłoni, grusz i orzechy).
• Należy też ewentualnie przygotować w ogrodzie miejsce do sadzenia nowych drzew i krzewów owocowych.

P
aździernik to czas kiedy rośliny przygotowują się do spoczynku zimowego. Drzewa iglaste kończą wegetację we wrześniu. Drzewa liściaste dopiero miesiąc później, co objawia się zrzucaniem liści. To czas szczególny w ogrodzie, bo z jednej strony to pora generalnych porządków, a z drugiej - czas sadzenia, czyli przygotowanie do powitania wiosny i lata.

• W październiku kontynuujemy sadzenie roślin iglastych (zarówno tych z uprawy pojemnikowej, jak i kopanych z gruntu).
• To idealna pora na sadzenie drzew i krzewów owocowych, róż, roślin liściastych z tzw. "gołym korzeniem".
• Można jeszcze posadzić cebulki krokusów, tulipanów, szafirków, kłącza konwalii, odporne na mróz byliny.
• A ciepłe słoneczne dni to idealna pora na porządki w ogrodach: ostatnie koszenia trawników, grabienie liści, przycinanie pędów róż (nie niżej niż ok. 40cm od powierzchni ziemi), usuwanie resztek bylin, usuwanie przekwitłych roślin jednorocznych.

Jeśli nosimy się z zamiarem przesadzenia rośliny iglastej lub liściastej w dogodniejsze miejsce, to lepiej nie czekać z tym do wiosny. Wsadzone teraz zdążą się jeszcze zakorzenić przed zimą, (ukorzeniają się nawet zimą, kiedy jest cieplej) i na wiosnę "zdrowiej" zaczną wegetację. Jeśli planujemy założenie ogrodu wiosną, to już teraz trzeba o tym pomyśleć, usunąć resztki gruzu po budowie, stare korzenie. Glebę ewentualnie zwapnować, można wzbogacić ją obornikiem i głęboko przyorać. I w takim stanie niech czeka do wiosny.

P
oczątek sierpnia to pełnia lata - słońce, ciepło, zapachy, kolory; koniec miesiąca, to już zapowiedź złotej polskiej jesieni. Nacieszmy się więc ogrodem, póki ciepło, kolorowo, bajecznie. Na szczęście prace pielęgnacyjne nie są już tak absorbujące jak wiosną.

• Teraz zbieramy plony swojej pracy w sadzie, warzywniku i relaksujemy się w kwitnącym ogrodzie.
• Przycinamy też wierzby Hakuro-nishiki, usuwamy przekwitłe pędy krzewuszek, róż.
• Kończymy już nawożenie roślin owocowych i ozdobnych, jako iż kończą już wegetację, pędy drewnieją i przygotowują się do spoczynku zimowego.
• Wyjątkiem są trawniki, które możemy jeszcze dokarmiać po koszeniu i truskawki, które zawiązują teraz pąki na następny rok.
• Sierpień to już ostatni termin w roku na strzyżenie żywopłotów. Wycinamy 1/4 do 1/5 gałęzi. Zasadnicze cięcie przeprowadzimy wiosną.
• Przy samej ziemi usuwamy pędy malin, które już owocowały i najstarsze pędy porzeczek, agrestów.
• Jest to idealna pora na sadzenie truskawek, zdążą się ukorzenić przed zimą i zaowocują w następnym roku.
• Dzielimy byliny, które będą kwitły wiosną i wczesnym latem.
• Przygotowujemy miejsce dla roślin cebulowych: krokusów, narcyzów, tulipanów - zaczynamy je sadzić już w końcu sierpnia.
• Skrzynki balkonowe, w których przekwitły już kwiaty jednoroczne (lub ucierpiały w trakcie urlopu) uzupełniamy pięknie kwitnącymi wrzosami, dabecjami, astrami marcinkami (michałkami), bylinami o kolorowych liściach (szałwia, żurawka, santolina).
• W wolne miejsca w ogrodzie (po kwiatach jednorocznych, po warzywach) wysiewamy rośliny na nawóz zielony (gorczyca, facelia, żyto). Przyorane (przekopane) jesienią wzbogacą glebę w składniki pokarmowe.