Prunus armeniaca L.
Czy wiecie, że......Ojczyzną moreli są Chiny...
M
orele wywodzą się z Chin i należących do Iranu i Turcji górzystych terenów między Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym. Do Europy zostały sprowadzone przez Arabów w początkach ery nowożytnej. Pierwsze sady morelowe powstały w Polsce w okolicach Sandomierza, gdzie założyli cystersi na początku XII wieku. Później zaczęły ich naśladować dwory szlacheckie i w końcu trafiły do gospodarstw chłopskich. W wielu z nich produkowane morele i śliwki suszono, a następnie sprzedawano na okolicznych jarmarkach.
Smak to nie wszystko!
Morele to okrągłe lub jajowate owoce pestkowe o wielkości 4-8cm. Ich skórka jest szorstka, czasami również gładka, od jasnożółtej do pomarańczowo-żółtej, po stronie słonecznej lekko zaczerwieniona. Od ogonka do drugiego końca owocu przebiega charakterystyczna dla moreli spoina dzieląca na dwie części. Miąższ jest biały, żółty lub intensywnie pomarańczowy i daje się łatwo oddzielić od pestki. Morele są soczyste i aromatyczne. Największa część produkcji światowej pochodzi z ciepłych krajów, takich jak: Hiszpania, Francja, Grecja, Izrael, USA, Włochy. Uprawia się ją też w Chinach, Iranie, Maroku, Pakistanie i na Ukrainie. Owoce moreli zawierają dużo witaminy A i C, dzięki czemu wzmacniają układ odpornościowy. Poza tym są bogate w wapń, potas, fosfor i żelazo, zawierają dużo niacyny, która oddziałuje korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny. Zawarty w nich kwas foliowy (wit. B9) wpływa korzystnie na budowę krwi i wzrost tkanek, zaś witamina B5 poprawiająca witalność, odbudowę tłuszczy, wpływa korzystnie na piękno włosów. Najcenniejsze odmiany: 'Early Orange', 'Harcot', 'Wczesna z Morden', 'Późna z Morden', 'Węgierska Wczesna' i 'Zaleszczycka'. W Polsce uprawa moreli jest niepewna z powodu częstego przemarzania kwiatów podczas wiosennych przymrozków lub wymarzania drzew podczas surowszych zim. Drzewo składa się zwykle z kilku niezbyt grubych pni, o wysokości kilkunastu metrów. Liście jajowate lub sercowate. Kwiaty białe lub różowe. Owoce są bardzo smaczne, spożywane w postaci surowej lub suszonej, kompotów, dżemów lub konfitur. Suszone morele mają niezwykle silne działanie zasadotwórcze i znajdują zastosowanie w leczeniu nadkwasoty. Morele zawierają najwięcej witaminy A wśród wszystkich owoców. Pestki jadalne, zastępują migdały, wytwarza się z nich olejek znajdujący zastosowanie w kosmetyce.